بررسی عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی ایران

تجارت خارجی یکی از مؤلفه­های مهم در توسعه اقتصادی و منبع تأمین درآمدهای ارزی برای سرمایه­گذاری در تکنولوژی جدید و افزایش توان تولیدی اقتصاد کشور می­باشد. در سال­های اخیر وجود نوسان قیمتی در بازار نفت، درآمد ارزی کشور را با تغییرات زیادی روبرو کرده و اقتصاد کشور را متاثر ساخته است و این مطلب لزوم ایجاد تنوع در محصولات صادراتی و اهمیت و تأکید بر تجارت محصولات غیرنفتی را به وضوح نشان می­دهد. در این بین توجه به تجارت بخش کشاورزی با توجه به اهدافی همچون خودکفایی و امنیت غذایی و امکان ارزآوری بالای این بخش اقتصادی حائز اهمیت است. از آن­جا که لازمه­ی شکل­گیری یک بخش توانمند کشاورزی، اتخاذ سیاست­های مناسب است و این سیاست­ها بدون شناسایی و تشخیص عوامل مؤثر و مهم نمی­توانند اتخاذ گردند، مطالعه­ی حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر صادرات محصولات کشاورزی ایران پرداخته است. در بررسی پیش رو عوامل موثر بر صادرات محصولات کشاورزی ایران در چارچوب الگوهای سری زمانی با استفاده از الگوی تصحیح خطای برداری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد متغیرهای شاخص قیمت­های نسبی، نرخ ارز حقیقی، رابطه مبادله تجاری و ارزش افزوده بخش کشاورزی اثر مثبت و معنی دار و همچنین متغیر تولید ناخالص داخلی کشورهای طرف تجارت محصولات کشاورزی اثر منفی و معنی داری بر صادرات محصولات کشاورزی ایران دارند. همچنین نتایج توابع عکس­العمل آنی (اثر تکانه­ها) نشان داد اثر تکانه­های یک انحراف معیار از سوی متغیرهای توضیحی بر صادرات محصولات کشاورزی پس از کمتر از 2 دوره مستهلک و به سمت صفر میل می­کنند. به عبارت دیگر، پایدار بودن الگوی صادرات محصولات کشاورزی محسوس است.